W Polsce nadal kupowanych jest więcej samochodów używanych niż nowych. Z jednej strony wynika to z wysokich cen w salonach dealerów, a z drugiej – z wyraźnego kryzysu na rynku pierwotnym samochodów spowodowanego trudnością z dostępem do nowych modeli. Jednym z nieodłącznych etapów zakupu używanego auta jest sporządzenie umowy kupna-sprzedaży.
O ogromnym zainteresowaniu na rynku samochodów używanych świadczą liczby. Co roku Polacy rejestrują ok. 3 mln aut – z tego 60% pochodzi z polskiego rynku wtórnego, a kolejne 26% to samochody używane sprowadzone z zagranicy. Do tego trzeba zauważyć, że w związku z trudnościami z szybkim otrzymaniem nowego samochodu z salonu, część osób szuka pojazdów na rynku wtórnym. Z tego powodu ceny używanych aut mocno wzrosły w ostatnich miesiącach, nawet o 60%. Skoro coraz więcej osób decyduje się na zakup używanego samochodu, postanowiliśmy podpowiedzieć, jak przygotować umowę kupna-sprzedaży i wyjaśnić, jakie obowiązki ma każda ze stron.
Jak prawidłowo sporządzić umowę kupna-sprzedaży auta?
Na początek wyjaśniamy, jak sporządzić prawidłowo umowę kupna-sprzedaży. Zacznijmy od tego, że takie określenie umowy jest potoczne, ponieważ w przepisach prawa jest ona określana jako umowa sprzedaży. Ze względu jednak na ogromną popularność sformułowania umowa kupna-sprzedaży samochodu, będziemy również używali tego nazewnictwa. Kwestie związane z taką umową określa art. 535 Kodeksu cywilnego. Co powinno się znaleźć w umowie kupna-sprzedaży? Obowiązkowe informacje to:
- data i miejsce sporządzenia umowy;
- dane osobowe wszystkich stron transakcji – najlepiej wpisać nie tylko imię i nazwisko oraz adresy stron, ale również ich numery PESEL, a także numery dowodów osobistych;
- dane dotyczące przedmiotu umowy – w naszym przypadku to samochód – jego marka, model, rok produkcji, numer rejestracyjny, numer silnika i nadwozia, aktualny przebieg spisany z licznika;
- cena transakcji;
- informacja, kto bierze na siebie obowiązki związane z podatkami i opłatami.
Dla zabezpieczenia swoich interesów sprzedający powinien również zadbać o wpisanie do umowy potwierdzenia, że kupujący poznał stan techniczny pojazdu i nie ma co do niego żadnych zastrzeżeń. Dzięki temu można zabezpieczyć się przed roszczeniami, jakie mogłyby pojawić się w późniejszym czasie ze strony kupującego w przypadku awarii auta. Do tego do umowy warto wpisać, że pojazd został wydany kupującemu z kompletem kluczyków i wszystkimi dokumentami w określonym dniu, a strona sprzedająca otrzymała za to zapłatę (oraz w jakiej formie). Na koniec strony umowy muszą złożyć czytelne podpisy.
Jakie obowiązki ma sprzedający samochód?
Do obowiązków osoby, która sprzedała samochód, należy:
- zawiadomienie o zbyciu auta Wydziału Komunikacji – należy to zrobić w ciągu 30 dni od daty transakcji. Chociaż na zapominalskich nie nakłada się żadnej kary, to lepiej to zrobić dla zabezpieczenia swoich interesów. Gdy kupujący nie przerejestruje samochodu, wszelkie mandaty będą przychodziły na adres wcześniejszego właściciela;
- zawiadomienie o sprzedaży pojazdu ubezpieczyciela samochodu – mamy na to 14 dni od daty transakcji. W zależności od ubezpieczyciela można to zrobić przez Internet lub w placówce stacjonarnej. Inaczej ubezpieczyciel może automatycznie przedłużyć polisę na auto, którego nie jesteśmy już właścicielem.
Obowiązki kupującego auto
Jakie obowiązki ma osoba, która kupiła samochód? To przede wszystkim:
- zarejestrowanie samochodu w Wydziale Komunikacji – do wniosku trzeba dołączyć dokumenty auta oraz kopię umowy;
- zapłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych – kupiec ma na to 14 dni od daty transakcji, trzeba złożyć deklarację PCC-3 lub PCC-3/A (jeśli pojazd jest współwłasnością);
- zdecydowanie, co dalej z aktualną polisą OC – można pozostać przy obecnej lub wypowiedzieć OC i zmienić ubezpieczyciela.
Zatrzymajmy się na chwilę przy ostatnim punkcie.
Czy warto zmienić polisę OC?
Według prawa po zakupie samochodu z rynku wtórnego dotychczasowe ubezpieczenie OC przechodzi na nowego właściciela i należy mu przekazać polisę. Czy jednak nabywca rzeczywiście powinien pozostać przy dotychczasowym ubezpieczeniu? Zapytaliśmy o to eksperta.
– Jeśli zdecydujemy się pozostać przy dotychczasowym ubezpieczeniu, trzeba pamiętać, że towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo przekalkulować składkę. Co to oznacza? Przede wszystkim to, że ubezpieczyciel ponownie dokonuje szacowania ryzyka i sprawdza historię ubezpieczeniową nowego właściciela pojazdu. W rezultacie może się zdarzyć, że składka zostanie podniesiona i konieczne będzie dokonanie dopłaty – zwraca uwagę ekspert internetowej porównywarki ubezpieczeń Punkta. – Często bardziej opłaca się wypowiedzieć dotychczasowe OC i poszukać nowego. Dzięki porównywarkom ubezpieczeń online można nierzadko znaleźć dużo tańszą ofertę ubezpieczenia – podkreśla ekspert.
Czy należy się zwrot składki OC i AC po sprzedaży auta?
Sprzedający powinien powiadomić towarzystwo ubezpieczeniowe o sprzedaży samochodu również dlatego, żeby mieć szansę na odzyskanie przynajmniej części składki. To możliwe wtedy, gdy nowy właściciel auta zdecyduje się wypowiedzieć dotychczasowe ubezpieczenie OC. Wysokość zwrotu zależy od okresu niewykorzystanej składki – może to być nawet kilkaset złotych. Natomiast wszelkie umowy dobrowolnego ubezpieczenia (np. AC) zostają rozwiązane po sprzedaży samochodu. W tym przypadku ubezpieczyciel także musi zwrócić niewykorzystaną część składki.
Umowa kupna-sprzedaży jest podstawowym dokumentem, jaki sporządza się przy transakcji sprzedaży auta. Warto zadbać, żeby umowa została sporządzona poprawnie, a do tego nie wolno zapominać, że każda ze stron ma określone obowiązki po dokonaniu takiej transakcji.
